Derealizasyon, ekseriyetle yetişkinlik çağında kendini gösteren ciddi bir psikolojik durumdur. Çoğu zaman ağır anksiyete halinde görülen derealizasyon, kişinin kendi hayatında bazı şeylerden uzak olduğunu hissetmesiyle baş gösterir. Öyle ki, bazı hastalar bu dünyanın gerçek olmadığını düşünebilir. Hatta bu hastalar, anskiyete semptomlarını en ağır şekilde yaşayabilirler. Dolayısıyla, bu tip bir psikolojik sorunla karşı karşıya kalan bireyler, mutlaka bir uzmandan destek almalıdır.
Bir çeşit algı bozukluğu olan derealizasyon bozukluğu, kişinin kendi bedeninden veya ruhundan çıkıp kendini uzaktan izlemesi olarak da tanımlanabilir. Bu rahatsızlık, aynı zamanda kendine yabancılaşma, kendinden kopma hali olarak da bilinir. Genellikle insanlarda tek başına görülen bu rahatsızlık, bazen depersonalizasyon bozukluğuna eşlik eder.
Derealizasyon gibi bir psikoloji sorunundan muzdarip kişiler, çoğu zaman etrafında yaşananlara tepkisiz kalırlar. Hatta durum kendileri ile alakalı olsa da tepkisiz kalmaya devam ederler. Bu durumda normal hayattan uzaklaşırlar. Boğucu bir rüyanın içinde olduğu düşüncesine kapılırlar. Derealizasyon yaşayanların anlattıkları göz önünde bulundurulursa, derealizasyon durumunda ateşe yaklaşıldığında veya ateşe dokunulduğunda dahi bu kişilerin acıyı hissedemediklerini söylemek mümkündür.
Derealizasyon nedenleri bazı durumlarda bir hayli karmaşık olabilir. Zira daha çok insan beyninde yaşanan bu rahatsızlığı tetikleyebilecek faktörler henüz kesin olarak belirlenememiştir. Ancak yine de bu durumun, insan vücudunun bir tür savunma mekanizması olduğu düşünülmektedir. Bilhassa ağır stres bozukluğu, panik atak veya anksiyete bozukluğu gibi sıkıntılarla mücadele edebilmek için vücut savunma mekanizmasını devreye sokar. Bu da derealizasyona neden olur ve bahsi geçen kişinin dünya ile bağlantısı kopar.
Derealizasyonu anlamak için en iyi yol, kişide oluşan, bir yere nakledilmiş olma hissidir. İlk bakışta bu cümle tam anlaşılmayabilir. O halde, biraz daha açık yazalım. Bahsi geçen kişi, nakledilmiş hissine kapıldığı bu yeri hiç bilmez ve anlamlandıramaz. Kişinin neler olup bittiğini izleyemediği, çevredeki dünya ile ilgili hiçbir bilginin alınamadığı bir yerdir bu. Söz konusu yer hiçbir şekilde tanıdık gelmez. Tanıdık gelmesi de olanaksızdır. Son derece sıra dışı ve ürkütücü bir gerçek olan bu durum, kişiyi aslında algıladığı ortamda olmadığı veya algıladığı dünyanın gerçek bir yer olmadığı düşüncesine iter. Kişi sanki hiç anlamadığı şeyleri izliyormuş gibi hissedebilir. Hatta o an kaçmanın imkânsız olduğu bir kâbusun ortasındaymış gibi de hissedebilir.
Bazı derealizasyon vakalarında, depersonalizasyon de kendini gösterebilir. Yani kişi kendini izliyormuş hissine kapılabilir. Bununla birlikte anksiyete semptomları baş gösterebilir ve rahatsızlık hissi daha da şiddetlenebilir. Anksiyete atağı sırasında kişinin göz bebekleri genişleyebilir. Bu genişleme ile alışılmadık bir görüş açısı hâkim olur ve bu da derealizasyon hissini kuvvetlendirebilir. Son olarak, anksiyete ile birlikte kaslarda zayıflık görülebilir. Şayet bu semptomlardan muzdaripseniz, mutlaka bir psikoloğa başvurarak profesyonel destek almanız zaruridir.
