Sosyal Anksiyete (kaygı) Bozukluğu ya da toplum arasında kullanılan adıyla Sosyal Fobi; bireyin diğer bireyler tarafından eleştirilme, seyredilme ve yargılanabileceği kaygısını taşıdığı toplumsal ortamlarda, kişinin hata yaparak başkalarının önünde rezil olacağından, küçük düşeceğinden veya utanç duyacağından korktuğu bir kaygı bozukluğudur.
Sosyal Fobi rahatsızlığı olan bireyler başkalarıyla etkileşimde bulunarak yapılması gereken eylemleri üstlenmekten çekinir ve korkarlar. Örnek vermek gerekirse; sosyal fobisi olan bireyler genellikle sosyal hayat içinde yaşanabilecek market alışverişi, birisine yol tarifi sormak, güvenliğe selam vermek gibi etkileşimlerde bile yoğun kaygı ve korku durumu yaşayabilirler. Korkunun bir sonucu olarak, kişi aşırı sıkıntı içinde bazı sosyal ortamlardan kaçabilir.
Tedavi edilmeyen sosyal fobi, bireyin okul, iş, sosyal hayat ve ilişkileri de dahil olmak üzere günlük yaşamını bozabilir. Topluluk önünde kendilerini ifade etmekten korkarlar. Sosyal fobi; kendi kendine iyileşmeyen kronik bir rahatsızlıktır, ancak psikoterapi tedavi ile hastalığın iyileşmesi mümkündür.
Sosyal anksiyete bozukluğu genellikle ergenlik dönemi olan 11-13 yaş civarında ortaya çıkar. Çocuklukta yaşanılan kötüye kullanım, zorbalık, başarısız olma korkusu veya dalga geçme gibi olumsuz durumların yaşanması ile bağlantılı olabilir.
Her korkunun sosyal fobi belirtisi olduğunu söylemek doğru değildir. Sosyal Fobi rahatsızlığı olanların korkuları, diğer korkularla kıyaslanması yersizdir. Normalde her insanda kalabalığa çıkarken, toplum önünde konuşurken, yeni biriyle tanışırken bir heyecan ve stres olur. Bunlar normal olanlardır. Bireyin hayatında korku duyabilmesi için gerçekten anlamlı bir olay varsa bu gibi durumlarda sosyal fobiden bahsedemeyiz.
Fiziksel Belirtiler:
Zihinsel Belirtiler:
Davranışsal Belirtiler:
Sosyal fobide genetik etmenlerin katkısı orta düzeydedir. Tek yumurta ikizlerinde eş hastalanma oranı %24.4, çift yumurta ikizlerinde ise %15.3 olarak bulunmuştur. Sosyal fobide ailevi etkileşim %50 ile %22 arasındadır. Sosyal fobisi olanların akrabalarında sosyal fobi sıklığının %15 yani olmayanlara göre 2.5 kat fazladır.
Sosyal korkunun tedavi edilebilir bir durum olduğunu bilmek gerekir. İlaç tedavisi kaygıyı ve korkuyu azaltmada etkilidir. İlaç tedavisi uygulanacaksa mutlaka psikoterapi çalışması da yapılmalıdır. Sosyal korkuya sebep olan travmatik deneyimleri ortadan kaldıran psikoterapi programları tamamen ortadan kalkmasını sağlamaktadır. EMDR yöntemi bu sorunun ortadan kaldırılmasında oldukça etkilidir. Eğer korku geçmişte yaşanan belirli bir olay nedeniyle geliştiyse, ki genelde neden budur, EMDR adı verilen göz hareketleriyle duyarsızlaştırma ve yeniden işleme yöntemi son derece hızlı ve etkili sonuçlara ulaşılmasını sağlar. Alkol kullanımının nedenlerinden biri sosyal ortamlarda kaygı duymamayı sağlamak olduğundan, sosyal kaygı sorunu uzun dönem devam ederse alkol kullanma ve bunu sürdürme riski ortaya çıkar. Erken teşhis edilen ve tedavisine başlanan bireylerde, ileride ortaya çıkabilecek alkol bağımlılığı gibi ek rahatsızlıkların da önüne geçilir.
