Bunama günlük hayatı sekteye uğratacak şiddette hafıza, düşünme ve sosyal becerileri etkileyen semptomların genel adıdır. Bunama bir hastalık adı değildir. Birden fazla hastalık Bunama neden olabilir. Bunama genellikle hafıza kaybıyla ilgili olsa da hafıza kaybının farklı nedenleri olabilir. Sadece hafıza kaybı yaşamanız bunama olduğunuz anlamına gelmez. Alzheimer hastalığı, yaşlılarda gelişen bunamanın en yaygın nedeniyken, demansın çok sayıda başka nedeni vardır. Nedenine bağlı olarak, bazı bunama belirtileri önlenebilir.
Bunama belirtileri, nedenine bağlı olarak değişiklik gösterse de yaygın belirtileri şunlardır:
Hafıza sorunları ya da diğer demans belirtilerine sahipseniz doktorunuza başvurmalısınız. Bazı tedavisi olan tıbbi durumlar demansa sebep olabilir. Bu yüzden altında yatan sebepleri anlamak önemlidir.
Sinir hücrelerinin ve bağlantılarının hasar görmesi ya da azalması demansa sebep olur. Beyinde hasara uğrayan bölgeye bağlı olarak demans, insanları farklı şekillerde etkileyebilir ve farklı belirtilere sebep olabilir.
Genetik mutasyona bağlı Huntington hastalığı, belli sinir hücrelerinin ve omuriliğin yıpranmasına neden olur. Düşünme becerilerinin ciddi derece zayıflamasını da içeren belirtileri çoğunlukla 30-40 gibi yaşlarda ortaya çıkar.
Travmatik Beyin Hasarı, tekrarlanan kafa travmalarından dolayı olur. Boksörler, futbolcular ve askerler bunu yaşayabilir. Beynin hasar alan bölümüne bağlı olarak, depresyon, hafıza kaybı ve konuşma bozukluğu gibi demans belirtilerine neden olabilir. TBH aynı zamanda Parkinson’a da neden olabilir. Belirtiler, travmadan yıllar sonra ortaya çıkabilir.
Creutzfeldt-Jakob hastalığı, nadir görülen bir beyin hastalığıdır. Bu hastalık, prion adı verilen bulaşıcı proteinlerin birikmesi sonucu olabilir. Creutzfeldt-Jakob hastalığının genellikle sebebi bulunamaz fakat genetik olabilir. Aynı zamanda bu hastalığa sahip bir beyin ya da sinir sistemi dokusundan bulaşabilir. Kornea nakli bunun bir örneği. Bu ölümcül hastalığın belirtileri, genellikle 60 yaşından sonra ortaya çıkmaya başlar.
Parkinson hastalığı olan insanlar, hastalık ilerledikçe demans belirtileri gösterecektir.
Demansın teşhis edilebilmesi için, doktorunuzun fonksiyon ve beceri eksikliklerini tespit etmesi gerekir. Son zamanlarda Alzheimer hastalığının teşhisinin doğru yapılabilmesi için biomarkerlar mevcut. Doktorunuz tıbbi geçmişinizi ve semptomlarınızı inceleyip fiziksel muayene yapmalı; yakınlarınızla semptomlar hakkında konuşmalıdır. Demans teşhisi için yapılan belirli bir test yoktur. Bu yüzden doktorlar sorunu tespit edebilmek için birçok farklı test yaparlar.
