Hiperaktivite

Hiperaktivite Nedir?

Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB/ADHS) davranış bozukluğu içinde değerlendirilen hiperaktivite, normalin dışında aşırı hareketlilik ve aktif olma durumu olarak adlandırılır. Aşırı fiziksel hareketlerle karakterize olan nöropsikiyatrik bir bozukluktur. Genellikle çocukluk çağında ayırt edici belirtilerle kendini gösterse de gebelik döneminde de fark edilebilir. Doğumdan sonra bebeklik döneminde, çocukluk döneminde ve yetişkinlikte devam eder. Bununla birlikte, belirtiler yetişkinlik döneminde kolayca tanınamayabilir.

Hiperaktivite Neden Olur?

Hiperaktivitenin nedeni tam olarak bilinmemektedir. Bununla birlikte, beyin fonksiyonlarında meydana gelen anomalilerden kaynaklandığı düşünülmektedir. Beyin işlevlerinde görülen değişimler şu nedenlere bağlı olabilir:

1. Kalıtsal faktörler
2. Çevresel faktörler
3. Gebelikte ya da sonrasında görülen çeşitli komplikasyonlar
4. Son yıllarda yapılan çalışmalar, özellikle genetik faktörlerin hiperaktivitenin gelişmesinde oldukça etkili olduğunu göstermektedir. Bireylerin ailesinde hiperaktivite öyküsü bulunması risk faktörleri arasında gösterilmektedir. Hiperaktivite teşhisi konan her dört çocuktan üçünün ailesinde de hiperaktivite tanısı konan birinin olduğu bilinmektedir.

Hamilelik sırasında sigara ve alkol kullanımı, toksik maddelere ya da kimyasallara maruz kalmak, aşırı stres; çeşitli doğumsal beyin fonksiyon bozuklukları, bebeğin normalden düşük kiloda doğması gibi komplikasyonlar da hiperaktivitenin nedeni olabilir.

DEHB (Hiperaktivite) Belirtileri Nelerdir?

Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu DEHB’nin 3 farklı tipte belirtilerinin olduğu bilinmektedir.

DEHB’nin dikkat eksikliği tipi belirtileri;

1. Odaklanmakta zorluk çekmek
2. Dikkatini sürdürememek
3. Göz teması kurmamak
4. Aynı faaliyette uzun süre devam edememek
5. Çabuk sıkılmak
6. Detayları gözden kaçırmak
7. Unutkanlık
8. Karşısındakini dinlemekte güçlük çekmek
9. Özel eşyaları ve emanetleri kaybetmek
10. Basit yönergeleri akılda tutamamak
11. Sık hata yapmak

Bebeklerde hiperaktivite belirtileri nelerdir?

Hiperaktif davranışlar, anne karnındayken başlayabilir. Anne adayı bu dönemde bebeğinin çok sık hareket ettiğinden bahseder. Bu hareketlilik doğumun gerçekleşmesiyle birlikte artarak devam eder. Bebeklik döneminde görülen hiperaktivite belirtileri şu şekilde sıralanabilir:

1. Huzursuzluk
2. Sürekli ağlama
3. Geç sakinleşme
4. Uyaranlara karşı aşırı tepki
5. Az ya da sık uyuma, sık sık uyanma
6. Sürekli kucakta gezme isteği, oturulduğunda ağlama

Çocuklarda hiperaktivite belirtileri nelerdir?

Hiperaktif çocuklar, kendilerini herhangi bir oyuna vermekte güçlük çeker. Sakin bir şekilde oyunu oynamaya devam edemez. Başkalarının sırasını beklemez, sürekli araya girer. Sık sık hata yapar ve genellikle oyunu yarım bırakır. Kendisiyle konuşurken dinlemiyormuş gibi davranır. Aşırı derecede hareketlidir. Otursa dahi el ve ayakları hareket hâlindedir. Uzun süre oturmaz ya da sabit kalamaz. Çevredeki eşyaların üzerine çıkıp atlar. Sağa sola koşturur. Sürekli olarak kendi eşyalarını ve oyuncaklarını kaybeder. Unutkan ve dikkati sürekli dağınıktır. Okulda, derste ve evde ödev yaparken sürekli hareket hâlindedir. Öğretmenleri ve ebeveynleri tarafından yapılması istenenleri yerine getirme konusunda isteksizdir. Aileye karşı dirençli ve öfkelidir. Kardeşe fiziksel şiddet uygulayabilir. Sonunu düşünmeden hareket eder. Akranlarıyla farklı ortamlarda oyun oynarken sürekli uyumsuzluk çıkarır. Sıklıkla başkalarını yaptıkları işten alıkoyar ve rahatsız eder.

Hiperaktivite tipi belirtileri;

1. Fazla hareketlilik
2. Yerinde duramamak
3. Otururken bile eller ve ayakları sürekli hareket ettirmek
4. Hızlı konuşmak
5. Kelimeleri hatalı söylemek ve cümleleri birbirine bağlayamamak
6. Dinlemekte zorluk çekmek
7. Karşısındakinin sözünü kesmek