Yaşanan sorunların aile sistemi içerisinde ele alındığı; kimi durumlarda ailenin tamamının, kimi durumlardaysa bir kısmının sürece dahil edildiği danışmanlık hizmetidir. Bu nedenle; anne, baba, çocuk ve ailenin diğer bireyleri aynı seansta bir arada görülebilir.
Aile terapisi uygulamalarından, bağımsız bir psikoterapi yöntemi olan sistemik terapi geliştirilmiştir. Aile terapisi ile sistemik terapi yöntemlerinin birbirleriyle çok yakın ilişki içerisinde olmaları nedeniyle, aile terapistleri aynı zamanda sistemik terapi eğitimi de alırlar. Ancak aile terapisi, herhangi bir terapi şekline bağlı değildir. Aynı zamanda, bilişsel davranışçı terapistleri, davranış terapistleri, logoterapistler, varoluşçu ve dinamik yönelimli (psikanalitik psikoterapi) terapistleri de aile terapisi hizmetleri sunmaktadırlar.
Bu terapide kullanılan teknikler çeşitlilik göstermektedir. Dünyada şu ana kadar ailelerle çalışmak üzere bir çok yaklaşım geliştirilmiş olup birkaç tanesi en sık olarak kullanılmakta olup, terapistin nasıl bir eğitim aldığıyla yakından ilgilidir. Ancak hangi teknikler kullanılırsa kullanılsın ailelerle, çiftlerle çalışmanın temel ilkeleri her durumda aynıdır. Önemli olan teknikten öte aile ile terapist arasındaki ilişkinin niteliğidir.
Aile ilişkilerinde problem yaşayan herkes bu terapi yönteminden yararlanabilir.Kullanım alanlarından bazıları aşağıdaki gibidir:
Aile terapisi, genellikle bir kişinin sorunlarının doğrudan ailesiyle ilgili olması durumunda kullanılır. Özellikle, çocuklarda ve ergenlik dönemindeki gençlerde, ailenin de terapiye dahil edilmesi önemlidir.
Ailenin çocukların gelişimi üzerinde etkisi çok önemlidir. Çocuklarda ve ergenlik dönemindeki gençlerde görülen ruhsal bozukluklar, bozulmuş aile düzeni ve sistemlerinden kaynaklanabilmektedir. Örneğin, yemek yeme bozukluğu rahatsızlığı olan gençlerin büyük bir çoğunluğunun, kendi anne ve babalarında da yemek yeme sorunları, vücut formlarına aşırı önem verme veya yüksek performans gösterme saplantıları olabilmektedir.
Ancak terapinin amacı, problemlerin asıl sorumlusunun aile olduğunu göstermeye çalışmak değildir. Aksine, burada asıl amaç olumsuz etkileşimlerin tespit edilmesi ve çözümlerinin araştırılmasıdır.
Aile terapisi, ailenin mevcut düzenindeki değişikliklerin sorun yaratması durumunda da faydalıdır. Aile terapisti, boşanma durumunda veya ayrılığın ardından aileye yeni bir eşin katılması durumunda aileye yardımcı olur ve destekler. Benzer şekilde aile fertlerinden birinin ölümü de aile içi dengeleri bozabilmektedir.
Psikanalitik yönelimli aile terapisinde, aile üyelerinin aralarındaki ilişkiler ön planda yer alır. Terapist, ailenin içerisindeki dinamikleri anlamak için, hali hazırda konuşulmuş veya henüz konuşulmamış itham ve suçlama iddialarını araştırır ve inceler.
İlişkilerdeki mevcut güncel problemler Freud’a göre, geçmişte ebeveyn ile çocuk arasında yaşanmış olan problemlerle ilişkilendirilir. Çocuklukta yaşanmış olan bu çatışmaların etkileri, şu anda devam edebilmektedir. Terapist, aile ile birlikte bu çatışmaları tespit etmeye ve çözmeye çalışır.
Sistemik aile terapistleri, bir bireyin problemlerini hastalıklı bir sistemin semptomu olarak görürler. Aile üyelerinin durumu ve diğer insanları nasıl algıladıkları ve değerlendirdikleri, bu kapsamda önemli bir rol oynamaktadır. Terapist, aileyi kendi gözlemlerini sorgulamaya ve diğer bakış açılarını benimsemeye teşvik eder. Yeni bakış açılarının yardımıyla, aile çare bulamadıkları problemleri beraberce çözebilirler.
Aile terapisi seansının ardından, mevcut verileri sakince inceleyebilmek için, kendinize yeterli zaman ayırmalısınız. Bu fırsatı, aynı zamanda diğer aile üyelerine de sağlamalısınız. Bazı durumlarda, uygulanan terapiye bağlı olumlu değişimler hemen meydana gelir. Aile içerisindeki dinamiklerin yıllardır var olmaları nedeniyle, değişmelerinin de zamana ihtiyacı olacaktır. Bu nedenle tüm aile dinamiklerinin, aile terapisiyle hemen tek seferde değişmeleri beklenmemelidir.
